Gebitsproblemen bij de kat

Katten zijn vleeseters en hebben daarom een carnivoren gebit: het gebit van de kat is bedoeld om er prooien mee te vangen, deze te doden en daarna te verscheuren.

Bij de geboorte hebben kittens nog geen tanden en kiezen. Het melkgebit komt in de tweede levensweek door. Deze tijdelijke tanden en kiezen zijn kleiner en zachter dan het blijvende gebit en bestaat uit 26 tanden en kiezen. Het wisselen begint als het kitten ongeveer 3 maanden oud is, waarbij de snijtanden als eerste worden vervangen. Tijdens het wisselen kan het tandvlees wat gevoeliger zijn, waardoor het kitten tijdelijk wat minder makkelijk kan kauwen. Dit gaat snel weer voorbij. Het wisselen is voltooid op de leeftijd van ongeveer 6 maanden. Het kitten heeft dan zijn blijvende gebit, dat bestaat uit 30 tanden en kiezen.

Gebitsproblemen bij de kat

Gebitsaandoeningen komen veel meer voor bij katten dan men denkt. Bij meer dan 75% van de katten zie je rond de leeftijd van 2 a 3 jaar al problemen zoals tandsteen en tandvleesontsteking ontstaan. Zonder behandeling kunnen gebitsaandoeningen op den duur leiden tot verlies van tanden en kiezen en zelfs tot ontstekingen elders in het lichaam. Het is dus belangrijk voor de algehele gezondheid van de kat om vroegtijdig in te grijpen. Sommige gebitsproblemen kunnen worden voorkomen door een goede en regelmatige gebitsverzorging en door het geven van speciale gebitsverzorgende voeding.

De meeste katten krijgen als ze ouder worden last van tandplak en tandsteen. Twee andere vaker voorkomende afwijkingen van het gebit bij katten zijn Feline Odontoclastische Resorptie Laesies (FORLs) en het Gingivitis Stomatitis Complex (GSC).

Hoe ontstaan gebitsproblemen?

Gebitsproblemen komen veel voor bij katten en er zijn verschillende factoren die mee kunnen spelen bij het ontstaan hiervan:

• Ras: bij sommige rassen komen tandvleesontstekingen vaker voor dan bij andere rassen. Dit geldt onder andere voor Oosterse radden en Maine Coons.
• Voeding: plakkerige voeding zoals natvoer leidt eerder tot tandplak. Door het kauwen op brokken wordt de aanmaak van tandplak juist meer tegengegaan.
• Leeftijd: hoe ouder de kat, hoe groter de kans op gebitsproblemen.
  Aanleg: sommige katten zijn gevoeliger voor tandplakvorming dan andere katten.
• Slechte gebitsverzorging: wanneer er preventief helemaal niets wordt gedaan aan het verzorgen van het kattengebit, is de kans groter op problemen in de toekomst dan wanneer er wel sprake is van tandverzorging (zoals tanden poetsen, of gebruik van gebitsverzorgende snacks, aangepaste voeding of mondwater)

Hoe herken ik gebitsproblemen bij mijn kat?

Veel eigenaren merken het niet wanneer hun kat last heeft van het gebit. Katten blijven vaak gewoon eten en laten het slecht merken wanneer ze pijn hebben. Symptomen die op kunnen vallen bij gebitsproblemen zijn:

• Stinken uit de bek
• Ander kauwgedrag (moeizamer of langzamer eten, kop scheef houden tijdens het eten of maar aan één kant van het gebit kauwen)
• Verminderde eetlust en gewichtsverlies (vaak valt op dat de kat droge harde brokjes laat staan)
• Speekselen of kwijlen en een nat bekje
• Schudden met de kop
• Met de poten de bek afvegen (vooral na het eten)
• Verminderde activiteit

Als een kat geen van bovenstaande verschijnselen vertoont, betekent dat niet dat er geen gebitsproblemen aanwezig zijn. Sommige dieren laten hun eigenaar niets merken. Het is daarom belangrijk om regelmatig het gebit van uw kat te (laten) bekijken, en te letten op onder andere:

• Rood tandvlees
• Bloedingen en/of zwellingen
• De aanwezigheid van tandplak en/of tandsteen
• Loszittende tanden
• Afgebroken tanden
• De kleur van de tanden

Wat wordt er gedaan bij een gebitsbehandeling?

Wanneer de dierenarts een gebitsprobleem vaststelt, is het in de meeste gevallen van belang dat er een gebitsbehandeling moet worden uitgevoerd. Een gebitsbehandeling vindt altijd onder narcose plaats. Alleen op deze manier kan de dierenarts alles goed bekijken en overal goed bij tijdens de behandeling, en kan er gebruik worden gemaakt van een ultrasoon reinigingsapparaat.

Als er alleen sprake is van de aanwezigheid van tandplak en tandsteen en als de ondersteunende weefsels van het gebit nog niet zijn aangetast, is een gebitsreiniging vaak voldoende. Het gebit wordt dan helemaal gereinigd en gepolijst: er wordt een laagje aangebracht met een bacteriënwerend middel dat in de eerste periode na de gebitsreiniging helpt bij het voorkomen van de vorming van tandplak en tandsteen.

Wanneer er sprake is van beschadiging van een tand of kies of wanneer de ontsteking ook de wortel van een tand of kies aangetast heeft, kan het nodig zijn dat er tanden en/of kiezen getrokken moeten worden. Als hier twijfels over bestaan zullen er röntgenopnames worden gemaakt van het gebit.

De kosten van een gebitsbehandeling zijn daarom erg moeilijk om in te schatten van tevoren. De ernst van de situatie wordt vaak pas echt duidelijk wanneer het dier onder narcose is, het tandsteen is verwijderd, als de dierenarts echt goed in de bek kan kijken en wanneer er röntgenfoto’s gemaakt zijn.

Hoe voorkom ik gebitsproblemen bij mijn kat?

De vorming van tandsteen en tandplak kan, net als bij de mens, worden voorkomen door het poetsen van de tanden. Helaas staan veel katten dit niet toe. Toch hebben wij een stappenplan gemaakt voor de katteneigenaren die toch een poging willen wagen om hun kat hier aan te laten wennen.

Aandoeningen zoals FORL en GSC zijn ook niet altijd te voorkomen. Een speciale dieetvoeding of gebitsverzorgende kauwproducten kunnen wel een belangrijke bijdrage leveren aan het gezond houden van het gebit van uw kat.